امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور | امشب به بر من است و آن مایه ناز | امشب به بر من است آن مایه ناز یا رب تو کلید صبح در چاه انداز ای | امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

 شعر چيست؟

شعر، در لغت بمعني دانش و فهم و ادراك است كه چامه، سرود، سخن و چكامه نيز خوانده ش امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورده است و در تعريف شعر گفته اند كه: كلامي است موزون و مقفي كه داراي معني باشد، و اين تعريف شعر است. از روزي كه انسان شعر را شناخته است، آن را ملازم وزن يافته و آهنگ و وزن شعر، او را مسحور و مفتون خويش ساخته است.

امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

به همين جهت ارسطو كه نخستين كسي است كه رساله اي در بارهء شعر از او  امشب به بر من است آن مایه ناز گنجوردر دست است، شعر را در مقابل نثر قرار مي دهد و از شعر، سخن موزون را اراده مي كند.

حكماي دورهء اسلامي نيز هميشه شعر را همراه و همزاد وزن شناخته اند؛ چنان ك امشب به بر من است آن مایه ناز گنجوره ابوعلي سينا بلخي مي گويد: شعر سخني است خيال انگيز كه از اقوالي موزون و متساوي ساخته شده باشد. امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

زبان شعر

زبان شعر بسيار دقيق تر و عالي تر از زبان نثر است

نخستين نكته ای كه در بارهء زبان شعر بايد گفت اين است كه در آن، لفظ به دو اعتبار در كار است:

1. به اعتبار دلالت بر معني

2.ديگر به اعتبار صورت و هيئت خاص خود.

شاعر به صورت الفاظ بي اعتنا نيست. هركلمه اي نزد او چهره اي دارد، درست مانند چهرهء مردمان، يكي سرد و خشك و يكي گيرنده و دلنشين، اين يك نرم دلاويز، آن يك تند و خشم انگيز. اينجا كلمات سكه هاي بي زبان نيستند، جان دارند و با هم مهر و كين ميورزند، مجمع بعضي امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور هم لطف و آرامش امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور است و اجتماع بعضي ديگر سراسر ستيز و پرخاش. امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

شاعر با اين وجود هاي زنده سرو كار دارد، خوي و چهرهء هريك را خوب مي شنا امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورسد، يكي را مي خواند، يكي را ميراند، اين را با آن آشتي مي دهد، آن را از اين جدا مي كند، به تدبير و افسون از اين پراكندگان، گروهي مي سازد كه همدل و هم آهنگ، به فرمان او روان مي شوند تا دل و جان  امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورشنونده را به كمند بيارند و او را به آنجا ببرند كه شاعر خواسته است. زبان شعر را خود شاعر مي سازد. امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

شعر چیست و شاعر کیست

«شعر خوب چیزی است که از احساسات،عواطف،و انفعالات و از حالات روحیهء صاحب‌ خود امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور،از فکر دقیق پرهیجان و لمحهء گرم تحریک شدهء یک مغز پرجوش و یک خون‌ حرارت حکایت کند…شعری که مقصود ما امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورست،شعری است که از یک دماغ شاعر خلیق…در بحبوحهء احساسات و تراکم عواطف و عوارض گوناگون و در یک حال هیجانی‌ گفته شده باشد…هرچه هیجان و اخلاق گوینده-در موقع گفتن یک ش امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورعر یا ساختن یک‌ غزل-قویتر امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور و نجیبتر باشد،آن شعر بهتر و خوبتر خواهد بود.شعر خوب آن است که خوب‌ تهییج کرده و خوب فهمیده شود و خوب به حافظه سپرده شود…»[1] امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

*** «هر شعری که شما را تکان ندهد به آن گوش ندهید.هر ش امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورعری که شما را نخنداند یاامشب به بر من است آن مایه ناز گنجور بگریه نیندازد،آن را دور بیندازید…تا شما را یک هیجان و حسی حرکت ندهد. بیهوده شعر نگویید.اول فکر کنید که چه چیزی سایق شعر  امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورگفتن شماست.آیا کسی را دوست دارید،کسی را دشمن دارید،مظلومید،فقیرید،شجاعید و می‌خواهید تشجیع‌ کنید،گله دارید،امتنان دارید؟…چه چیزی است که شما را و طبع شما را می‌خواهد بخود مشغول کرده و به لباس یک یا چند شعر خودش را به منزل نشان دهد؟ه امشب به بر من اس امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورت آن مایه ناز گنجوررچیزی‌که‌ هست همان را با هرقدر فکر و عقل و ذوقی که دارید،همان‌طور که هست-بدون گزافه‌ و با حقیقت و صدق بنظم درآورده یا به نثر بنویسید.

شاعر آن است که در وقت تولد شاعر باشد،به زور علم و تتبع نمی‌توان شع امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورر گفت‌ تقلید الفاظ و اصطلاحات بزرگان و دزدیدن مفردات و مضامین مختلفهء مردم و باهم‌ ترکیب کردن کار زشت و نالایقی است و نمی‌شود نام آن را شعر گذاشت.

کسی که طبع ندارد،کسی که از کودکی شاعر نیست،کسی که اخلاق او از مردم عصرش عالیتر و بزرگو امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورارتر نیست و بالاخره کسی که هیجان و حسی رقیق و عاطفهء تکان‌ دهنده ندارد،آن کس نمی‌تواند شاعر باشد،ولو مثل قاآنی صد هزار شع امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورر بگوید و یا مثل‌ فتحعلی خان صبا چند کتاب پر از شعر از خود بیادگار بگذارد…»[2]

***

شعر و نظم

«شعر»دانی چیست؟مروایدی از دریای عقل‌ «شاعر»آن افسونگری ک امشب به بر من است آن مایه ناز گنجوراین طرفه مروارید سُفت‌ صنعت و سجع و قوافی هست«نظم»و نیست«شعر» ای بسا«ناظم»که نظمش نیست الاّ حرف مفت‌ «شعر»آن باشد که خیزد از دل و جوشد ز لب‌ باز در دلها نشیند هرکجا گوشی شنفت‌ ای  امشب به بر من است آن مایه ناز گنجوربسا«شاعر»که او در عمر خود نظمی نساخت‌ وی بسا«ناظم»که او در عمر خود شعری نگفت[3] امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

*** «حیات عبارت از جنبش و فعالیت است و حیات ادبی نیز همواره در گرو فعالیتها و جنبشها بوده و از این‌رو حرکت انقلابی،خواه اجتماعی خواه فکری و عقلی،موجب‌ ترقی ادبیات و باعث بروز و ظهور ادبا و نویسندگان بزرگ شده و می‌شود. امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور

همان‌طور که جنبش مشروطه موجد و پدیدآورندهء یک دسته از ادبا و چند مکتب ادبی‌ مه امشب به بر من است آن مایه ناز گنجورم و چندین استاد و هنرمند نامی گردید-شک ندارم که جنبش امروز-جنبشی که در نتیجهء جنگ خونین و حرکت آزادیخواهانهء روشنفکران و تحول بزرگ سیاسی و اجتماعی‌ و ادبی پیدا شده است-بار دیگر دستهء تاز امشب به بر من است آن مایه ناز گنجوره و مکتبی بزرگ و استادانی نامدار برای ما تدارک خواهد کرد…»[4] امشب به بر من است آن مایه ناز گنجور